Από τον περασμένο Ιούνιο μέχρι τώρα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ανεβάσει το επιτόκιο κατά 350 μονάδες βάσης ή κατά 3,5%. Αντίστοιχα έχουν αναπροσαρμοστεί και τα επιτόκια Euribor ανεξάρτητα από την διάρκειά τους (μηνός, τριμήνου, εξαμήνου κλπ). Αυτή η αύξηση έχει «περάσει» ολόκληρη στο σύνολό της στους δανειολήπτες ενώ ακόμη και μετά την επιβολή του πλαφόν στα κυμαινόμενα επιτόκια, το μόνο κέρδος για τον δανειολήπτη θα είναι ότι θα αποφευχθεί η περαιτέρω αύξηση της δόσης. Ή για την ακρίβεια, από τις 350 μονάδες βάσης με τις οποίες έχει επιβαρυνθεί μέχρι σήμερα ο δανειολήπτης με το κυμαινόμενο επιτόκιο, θα του επιστραφούν οι 20 μονάδες βάσης και εκεί θα «κλειδώσει» το επιτόκιο για τον επόμενο έναν χρόνο. Άρα, είναι σαφές ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζημιάς από την αύξηση του επιτοκίου το επωμίζεται ο δανειολήπτης. Η τράπεζα αναλαμβάνει ένα θεωρητικό, δυνητικό κόστος το οποίο εξαρτάται από την μελλοντική πορεία των επιτοκίων. Αν η περαιτέρω αύξηση είναι της τάξεως του 0,25%, η «ζημιά» θα είναι της τάξεως των μερικών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. Αν είναι της τάξεως του 0,5% (που είναι και το πιθανότερο) η επιβάρυνση θα είναι λίγο μεγαλύτερη. Και πάλι όμως για να βγει το τελικό αποτέλεσμα θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το κέρδος από την… αυτοσυγκράτηση που ενδέχεται να δείξουν οι δανειολήπτες. Όπως και να’ χει η ανακοίνωση ενός πλαφόν προκαλεί μια… ευφορία ότι τουλάχιστον έχουν αποφευχθεί τα χειρότερα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει είτε σε λιγότερες ρυθμίσεις είτε και σε λιγότερα «κοκκινίσματα» δανείων κάτι που για τις τράπεζες προσμετράται στο σκέλος του κέρδους. Η απάντηση λοιπόν στον ερώτημα γιατί δεν μπήκε νωρίτερα το πλαφόν στα επιτόκια είναι απολύτως κυνική: διότι αν έμπαινε νωρίτερα, θα ήταν μεγαλύτερη η ζημιά για την τράπεζα και μικρότερη για τον δανειολήπτη. Είναι προφανές ότι το βάρος από την αύξηση των επιτοκίων προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός έχει πέσει σε ποσοστό άνω του 85% στις πλάτες του δανειολήπτες και 15% στις πλάτες της τράπεζας. Ή πιο απλά, αν η αύξηση του ευρωπαϊκού επιτοκίου σταματήσει στις 400 μονάδες βάσης (50 περισσότερες από ότι σήμερα), τις 330 μονάδες θα της έχει επωμιστεί ο δανειολήπτης και μόλις τις 70 η τράπεζα.
