Την ώρα που η Κίνα αρχίζει να χαλαρώνει την αυστηρή πολιτική της «μηδενικής covid», το χαμηλό ποσοστό εμβολιασμού μεταξύ των ηλικιωμένων προκαλεί ανησυχία, με τον ιό να μπορεί να προκαλέσει τον θάνατο έως και 2,1 εκατομμυρίων ανθρώπων, σύμφωνα με εκτιμήσεις.
Το ένα τρίτο των Κινέζων 80 ετών και άνω δεν είναι ακόμη πλήρως εμβολιασμένο, ενώ το ποσοστό εμβολιασμένων στον συνολικό πληθυσμό είναι κάτω από 10%.
Οι υγειονομικές αρχές της Κίνας ανακοίνωσαν την Τετάρτη μια γενική χαλάρωση των περιορισμών, αλλά ειδικοί προειδοποιούν ότι η Κίνα ενδέχεται τώρα να αντιμετωπίσει μια ανεξέλεγκτη άνοδο των κρουσμάτων της covid-19 για την οποία δεν είναι έτοιμο το σύστημα υγείας της.
Μεταξύ των πιο εκτεθειμένων: οι ηλικιωμένοι που ακόμη διστάζουν να εμβολιαστούν.
Η 76χρονη Σουν δηλώνει ότι «δεν πρόκειται να κάνω άλλη δόση» εμβολίου, αφού είχε δεχθεί να κάνει την πρώτη δόση με αντάλλαγμα 100 γιουάν (13,60 ευρώ) και ένα σακούλι ρύζι.
«Δεν έχει υπάρξει κανένα κρούσμα στη γειτονιά μου και σπάνια βγαίνω από αυτή, οπότε δεν είναι απαραίτητο», δήλωσε η κάτοικος της επαρχίας Ζεζιάνγκ.
Η βρετανική εταιρεία ιατρικών αναλύσεων Airfinity έκανε πρόσφατα ανησυχητικές προβλέψεις: έως και 2,1 εκατομμύρια άνθρωποι ενδέχεται να πεθάνουν λόγω covid στην Κίνα, αν τα κρούσματα διατηρηθούν στο τρέχον επίπεδο.
Για να καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα χρησιμοποίησε τα στοιχεία από το πέμπτο κύμα της επιδημίας στο Χονγκ Κονγκ νωρίτερα φέτος, μια περιοχή όπου επίσης μεγάλο ποσοστό των ηλικιωμένων δεν είχε εμβολιαστεί κατά της covid.
Από τους περισσότερους από 10.500 θανάτους που καταγράφηκαν τότε, το 67% αφορούσε ανεμβολίαστους και περισσότερο από το 95% ανθρώπους 60 ετών και άνω. Η μέση ηλικία των νεκρών ήταν 86 ετών.
Καμία υποχρέωση
Επί σχεδόν τρία χρόνια η αυστηρή υγειονομική πολιτική που εφάρμοζε το Πεκίνο οδήγησε σε lockdown πολλών συνοικιών ή και ολόκληρων πόλεων, ενώ οι πολίτες ήταν υποχρεωμένοι να υποβάλλονται σχεδόν καθημερινά σε τεστ.
Όμως οι αρχές δεν θέλησαν να καταστήσουν υποχρεωτικό τον εμβολιασμό, καταφεύγοντας κυρίως σε ανταλλάγματα, όπως δωροεπιταγές ή δωρεάν γεύματα, για να πείσουν τους ηλικιωμένους να εμβολιαστούν.
Τον Ιούλιο όταν οι αρχές του Πεκίνου θέλησαν να περιορίσουν την πρόσβαση στους δημόσιους χώρους μόνο στους εμβολιασμένους, αναγκάστηκαν να κάνουν πίσω μπροστά στην οργή των κατοίκων.
Η στρατηγική «μηδενικής covid» είχε «την τάση να περιθωριοποιεί τον ρόλο των εμβολίων στην εφαρμογή των μέτρων», σύμφωνα με τον Γιανζόνγκ Χουάνγκ, του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων, ένα think tank με έδρα τη Νέα Υόρκη.
Και σε αντίθεση με άλλες χώρες όπου οι ηλικιωμένοι εμβολιάστηκαν πρώτοι κατά της covid, οι αρχές στην Κίνα προτίμησαν, ξεκινώντας την εμβολιαστική εκστρατεία το 2021, να ανοσοποιήσουν πρώτα όσους εργάζονταν σε «υψηλού κινδύνου» τομείς και στη συνέχεια τους πολίτες σε ηλικία εργασίας.
Σήμερα η απουσία ξεκάθαρων κατευθυντήριων γραμμών εξακολουθεί να προκαλεί αμφιβολίες στους ηλικιωμένους Κινέζους για την ασφάλεια των εμβολίων, παρατήρησε ο Μπεν Κόουλινγκ, καθηγητής επιδημιολογίας στη σχολή Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ.
Και ο μικρός αριθμός κρουσμάτων covid στην Κίνα μέχρι στιγμής «έκανε να μοιάζουν τα οφέλη του εμβολιασμού σχετικά μικρά», εξήγησε. «Αν δεν υπήρχε κίνδυνος να μολυνθείς (…) πιθανόν δεν θα είχες καμένα όφελος από τον εμβολιασμό», πρόσθεσε.
Οι τοπικές αρχές θα πρέπει να εκδώσουν «εύληπτα φυλλάδια» για τον εμβολιασμό και να βασιστεί στις οικογένειες να ενθαρρύνουν τα πιο ηλικιωμένα μέλη τους να εμβολιαστούν, είχε επισημάνει την προηγούμενη εβδομάδα η κινεζική κυβέρνηση.
«Εθνικισμός»
Στο Πεκίνο η Τιάν εξηγεί ότι οι γονείς και οι πεθεροί της, όλοι ηλικιωμένοι, τελικά δέχθηκαν να κάνουν μία δόση εμβολίου, αφού έπραξαν το ίδιο και οι γείτονές τους.
Παρά το γεγονός ότι η Κίνα κατάφερε να αυξήσει το ποσοστό εμβολιασμού, παραμένουν οι αμφιβολίες για τη μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα των κινεζικών εμβολίων.
Το Πεκίνο αρνείται ακόμη να δώσει άδεια σε εμβόλια τεχνολογίας mRNA, που θεωρούνται πιο αποτελεσματικά.
«Ο εθνικισμός παίζει μεγάλο ρόλο» σε αυτή την άρνηση, σχολίασαν πρόσφατα οι Γιανζόνγκ Χουάνγκ, Τζ. Στίβεν Μόρισον και Σκοτ Κένεντι σε άρθρο τους που δημοσιεύθηκε από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Ερευνών.
Αυτό «σημαίνει ότι οι δυτικές φόρμουλες, όπως τα εμβόλια mRNA και τα αντιιικά είναι εκτός παιχνιδιού».
Ωστόσο έρευνα του πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ έδειξε ότι τρεις δόσεις του Sinovac προσφέρουν «υψηλά επίπεδα προστασίας από τη σοβαρή νόσηση», κυρίως σε όσους είναι 60 ετών και άνω.
Αν και τρεις δόσεις ενός κινεζικού εμβολίου επιτρέπουν όντως «να μειωθεί αποτελεσματικά» ο αριθμός των θανάτων, η Κίνα θα πρέπει να προτείνει εμβόλια mRNA για τη μακροπρόθεσμη ανοσοποίηση του πληθυσμού της, εκτίμησε ο Σι Τσεν καθηγητής στη σχολή Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου του Γέιλ.